نقش نوآفرین در اکوسیستم کارآفرینی
آقای دکتر شاعری از اعضای هیأت موسس صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین بوده و در حال حاضر عهده‌دار ریاست هیأت مدیره صندوق می‌باشند.ایشان از فعالان حوزه فناوری مالیو سرمایهگذاری جایگزین بوده و دانشآموخته رشته مدیریت مالی در مقطع دکتری می‌باشند.
جناب آقای دکتر کمیل شاعری – رییس هیأت مدیره صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین
- پرسش: “در ابتدا، توضیحات اجمالی در خصوص صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین بفرمایید.”
- پاسخ: “نوآفرین بزرگ‌ترین صندوق پژوهش و فناوری کشور در حوزهی فناوری اطلاعات و ارتباطات با سرمایه 1000 میلیارد ریالی است. این صندوق با مجوز کارگروه صندوقهای پژوهش و فناوری از نیمه سال ۱۳۹۹ فعالیت خود را آغاز نموده است. سهامداران صندوق پژوهش و فناوری غیر‌دولتی نوآفرین عبارت‌اند از: سازمان فناوری اطلاعات ایران، شرکت ارتباطات زیرساخت، شرکت مهندسی صنایع یاس ارغوانی (زیرمجموعه بانک ملت)، شرکای سرمایهگذاری ویستا (زیرمجموعه ایرانسل) و توسعه کارآفرینی بهمن. بر اساس تصمیم سهامداران، صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین در زمینه “سرمایهگذاری جسورانه” فعالیت میکند. لازم به ذکر است؛ این صندوق به عنوان کارگزار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، می‌تواند در زمینه اعطای تسهیلات وجوه اداره شده، فعالیت نماید. اینترنت اشیاء، گردشگری، فینتک، سلامت دیجیتال، بازی، تجارت الکترونیک، هوش مصنوعی، آموزش، لجستیک، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، سخت‌افزار و نرم‌افزار حوزههای مورد علاقه نوآفرین را تشکیل می‌دهند. زنجیرهی ارزش قابل توجه ایجاد شده به واسطهی سهامداران نوآفرین در کنار سابقهی اجرایی تیم مدیریتی این مجموعه سبب شد نوآفرین به سرعت در اکوسیستم کارآفرینی کشور شناخته شده و تثبیت گردد. نوآفرین به طور رسمی در رویداد یلدای کارآفرینان استارتاپی 1399 رونمایی و به اهالی زیست بوم نوآوری ایران معرفی شد.”
- پرسش:” تنوع طرحهای متقاضی در این صندوق به چه صورت است؟”
- پاسخ:” نوآفرین با هدف سرمایهگذاری در طرحهای نوآورانهی فعال در حوزههای فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت خود را آغاز کرده است. با ارزیابی طرحهای دریافتی به نظر میرسد صدای نوآفرین در اکوسیستم شنیده شده و تعداد طرحهای غیرمرتبط با صندوق ناچیز بوده است.”
- پرسش:” تاکنون چند طرح به صندوق ارائه شده است؟”
- پاسخ:” تا پایان شهریور 1400، 160 طرح به صندوق پژوهش و فناوری نوآفرین ارسال شده است که 110 طرح به مرحله ی غربالگری راه یافته است. از مجموع این 110 طرح، 73 طرح با موفقیت مرحله ی غربالگری را گذراندهاند. 48 طرح در کمیته سرمایهگذاری، ارزیابی شده است که از این تعداد، 25 طرح ارزیابی فنی و ارزشگذاری شدهاند. در مرحلهی نهایی 14 طرح به هیئت مدیره معرفی شده و 9 طرح به مرحلهی انعقاد قرارداد سرمایهگذاری رسیده است.“
- پرسش:” آیا همهی طرح های متقاضی در نوآفرین، فرایند یکسانی را طی میکنند؟”
- پاسخ:”بله، به منظور ارزیابی طرحهای متقاضی در نوآفرین، فرآیندی طراحی شده که با ارائه اولیه تیم، آغاز و در صورت موفقیت به طی کردن مسیر، با جلسه هیات مدیره و تصمیمگیری نهایی خاتمه خواهد یافت. این مراحل به این صورت خواهد بود: در ابتدا تیمها پس از اعلام آمادگی جهت ارائه اولیه در نوبت جلسه پیچ قرار میگیرند. سپس کمیته غربالگری اولیه نوآفرین، متشکل از تیم مدیریتی و اجرایی صندوق، پس از ارزیابی اولیه طرح، نظر خود را در خصوص ادامه فرایند اعلام میکنند. در مرحلهی بعد، طرحهایی که موفق به اخذ موافقت در این مرحله شوند، پس از تهیه طرح تجاری، مالی و فنی به کمیته سرمایهگذاری صندوق معرفی و به عنوان کاندیدای سرمایهگذاری به هیات مدیره معرفی خواهند شد. پس از تایید هیئت مدیره فرایند تدوین قرارداد و امضای آن انجام میگیرد. این مراحل صرف نظر از نتیجه‌ی نهایی، درس آموختههای قابل توجهی برای تیمهای متقاضی خواهد داشت.”
- پرسش:” معمولا استارتاپها در چه بازهای، سرمایه نقدی مطالبه میکنند؟”
- پاسخ:” ارزیابی محدوده سرمایه درخواستی توسط استارتاپها می‌تواند صندوق نوآفرین را در جهت تدوین استراتژی و برنامه‌ریزی آتی برای تقویت منابع مالی خود هدایت نماید. بطور میانگین، سرمایه درخواستی متقاضیان برای حداقل 9 ماه و حداکثر 18 ماه است. بر اساس آمار، بیش از 80 درصد متقاضیان رقمی بیش از 10 میلیارد ریال سرمایه نقدی از نوآفرین مطالبه نموده‌اند.”
- پرسش:” ارزشگذاری استارتاپها به چه نحوی صورت میپذیرد؟”
- پاسخ:” ارزشگذاری یکی از پرچالشترین و پیچیدهترین بخشهای فرآیند جذب سرمایه در هر مجموعه سرمایهگذاری است. در این فرآیند استارتاپها با نگاه مثبتی که به کسبوکارشان دارند، آینده را با احتمال بالایی از موفقیت ارزیابی میکنند. از سوی دیگر سرمایهگذاران نگاهی واقعبینانه دارند و ریسکهای مالی خود را نیز در محاسبات مربوط به ارزش، لحاظ خواهند کرد. نوآفرین با بهرهمندی از تجربیات سرمایهگذاری در این حوزه، توانسته است با استناد به مباحث علمی و عرفی اکوسیستم استارتاپی به ارزش منصفانه‌ای که مورد قبول استارتاپ ها بوده است، دست یابد. علاوه بر آن، ارزشگذاری را به فرآیندی آموزنده برای متقاضیان تبدیل نموده است. بدین ترتیب مذاکرات مربوط به ارزشگذاری، از چانهزنی بدون پشتوانه به جلسات کارشناسی تبدیل شده است.”
- پرسش:” آیا نوآفرین به دنبال تعامل با سایر فعالین این اکوسیستم میباشد؟”
- پاسخ:” قطعا، نوآفرین به منظور تثبیت جایگاه خود در اکوسیستم کارآفرینی کشور و با توجه به ماموریت محول شده از سوی سهامداران مجموعه، رویکردی تعاملی با بازیگران این حوزه دارد. تجربه همسرمایهگذاری در طرح های مختلف، نشان دهنده رویکرد نوآفرین است. علاوه بر این موضوعات، عضویت در انجمن سرمایهگذاری خطرپذیر کشور و پیگیری تعامل با فعالین اکوسیستم کارآفرینی، از دیگر فعالیت‌های نوآفرین در این حوزه است.”
- پرسش:” در خصوص طرحهایی که این صندوق تا بدینجا سرمایهگذاری کرده است، توضیح مختصری بفرمایید”
- پاسخ:” صندوق نوآفرین در طی قریب به یک سال و نیم از شروع فعالیت خود، در 9 شرکت سرمایه گذاری کرده است.
باینو: باینو یک سیستم جامع جهت فروش کالاهای مصرفی در فروشگاه‌های فیزیکی هوشمند بدون فروشنده است. این فروشگاه‌ها به صورت یخچال و شلف هوشمند بوده و در نقاطی مانند ادارات و سازمان ها، مدارس و دانشگاه، باشگاه‌ها و مجتمع‌های مسکونی مستقر میشود و سهولت دسترسی به کالاهای مصرفی را برای کاربران این نقاط فراهم میکند.
ازکتاب: ازکتاب، مجموعه‌ای از محصولات نرم‌افزاری و فرآیندهای توسعه‌پذیر در زنجیره تامین تا تحویل کتاب است؛ ازکتاب با شناسایی موانع فروش کتاب در کشور، سعی در رفع مشکلات حوزه تامین کتاب را دارد. فرآیند مدیریت تامین نامتمرکز کالای فروخته شده از طریق دیجی‌کالا، فعالیت کلیدی این کسب و کار است. این فرآیند هم‌اکنون توسط نرم‌افزار توسعه یافته به‌وسیله بنیان‌گذاران ازکتاب صورت میگیرد.
سایکلاپس: سایکلاپس با طراحی محصولی نوین براساس تکنولوژی واقعیت مجازی، هوش مصنوعی و با استفاده از شیوههای بازی درمانی، روند درمان تنبلی چشم را آسانتر و جذابتر نموده است. این روشها به دلیل تکیه بر بازیها و انیمیشنها باعث ایجاد شور و اشتیاق بیشتر در کودکان برای تکمیل درمان خود شده است. سایکلاپس امکان تهیه گزارش دورهای از روند بهبود بیماری کودک برای پزشک معالج و خانواده را فراهم آورده است، این راه حل باعث کاهش زمان معاینه و تسهیل فرایند درمان بیمار برای پزشک نیز میشود. این سرمایهگذاری با مشارکت صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه تهران بصورت همسرمایهگذاری، به انجام رسیده است.
فرادید: فرادید، ارایه‌دهنده محصولی است که با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی با بهره‌گیری از سیاست‌های پیش‌گیرانه، سعی در پیش‌گیری از رخداد حوادث در صنایع نفت و گاز دارد. این محصول با پردازش تصاویر دوربین‌های مدار بسته، شرایط محیط را در تصویر تشخیص داده و با اعمال برنامه‌های اجرایی مقابله از قبیل اطلاع‌رسانی یا توقف تجهیزات صنعتی از بروز سانحه پیش‌گیری میکند. همچنین به صورت خودکار گزارش‌های مورد نیاز مدیران و مسوولین واحدهای ایمنی را با استفاده از فناوری Machine vision ایجاد میکند تا تیم ایمنی با هزینه و انرژی کمتر نقاط پر خطر را شناسایی کرده و اقدامات کنترلی بیشتری بر آنها اعمال کند. فرادید دومین تجربه همسرمایهگذاری نوآفرین با فعالین اکوسیستم کارآفرینی کشور است. این سرمایهگذاری با مشارکت صندوق پژوهش و فناوری صنعت نفت به انجام رسیده است.
۱۰۰ استارت‌آپ: ۱۰۰ استارت‌آپ، برنامه پیوسته سرمایهگذاری و شتابدهی غیرمتمرکز است که هر سال روی ۱۰۰ استارتاپ مرحله بذری تا ۲۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری میکند. این نهاد با همکاری شبکه‌ای از راهبران نام‌آشنای زیست‌بوم کارآفرینی، شتابدهنده‌های همکار و نهادهای خصوصی و دولتی تلاش میکند فرایند شتاب‌گیری این استارتاپها را پیگیری و تسهیل کند. ۱۰۰ استارت‌آپ تلاش میکند علاوه بر کمک به تازگی و پویایی زیست‌بوم کارآفرینی نوآورانه، فرصت‌های بهتری برای استارتاپ‌هایی با راه‌حل‌های فناورانه و محصول‌محور فراهم کند. نظر به حسن شهرت این نهاد و با توجه به اولویت نوآفرین در سرمایهگذاری در طرحهایی که مراحل پیش‌بذری را گذراندهاند، نوآفرین اقدام به سرمایهگذاری در این مجموعه نموده و به عنوان LP در سرمایه‌گذاری‌های این مجموعه مشارکت دارد.
امداد کشاورز: با توجه به عدم دسترسی جامعه کشاورزی ایران به مشاوران ماهر، خلاء آموزشی و ترویج حرفه‌ای مبتنی بر مهارت و همچنین عدم دسترسی کشاورزان به نهادههای کشاورزی (کود، سم، بذر و ادوات) با کیفیت و قیمت مناسب، امدادکشاورز با ماموریت توسعه کشاورزی دانش‌محور و به کمک فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی خدمات مشاوره، آموزش آنلاین و فروش آنلاین نهادههای کشاورزی را به مخاطبان خود ارائه می‌دهد. این سرمایهگذاری از طریق مشارکت نوآفرین و مؤسسه توسعه کسب و کار رویش کوثر به انجام رسیده است.
مدریک: شرکت دانش بنیان بازی گستران دریک (مدریک)، در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین ناشران و توسعه دهندگان صنعت گیم ایران است که بیش از ۱۵ بازی توسعه‌یافته و ۵۰ بازی منتشر شده در سوابق خود دارد. از بازی‌های معروف این شرکت می‌توان به بازی خروس جنگی، صفر تا صد، شهرزاد، گل مراد، شهر بختک‌ها و فوتکاردیا اشاره نمود. بازی گستران دریک در راستای دستیابی به اهدافش، اهداف رشد شخصی و گروهی پرسنل خود را در نظر گرفته و با ایجاد فضایی مناسب برای یادگیری، کار گروهی همراه با تفریح و لذت بردن از کار جذاب بازی سازی، به دنبال توسعه دائمی تیم جوان و پویای خود است. این سرمایهگذاری با مشارکت شرکت ستارگان نوآوری داوین و صندوق سرمایهگذاری جسورانه پیشگام به انجام رسیده است.
سنجاق: سنجاق با تلاش برای شکل دادن به یک بازار آنلاین برای خدمات و با تاکید بر دانش فنی و بهینه‌سازی فرایند انتخاب متخصصان خدمات متنوع کار خود را در روزهای پایانی بهار سال ۱۳۹۶ آغازکرده است. هدف سنجاق پیش از هر چیز بسترسازی مناسب برای ارائه قیمت‌های رقابتی، ایجاد فضای مساعد برای مقایسه و انتخاب آگاهانه و همچنین ایجاد دو ارزش امنیت و اعتماد بیشتر برای مشتریان میباشد. تلاش سنجاق ارائه قیمت شفاف و مناسب بر اساس اصل رقابت است. ثبت سفارش در سنجاق رایگان است و مبلغ نهایی انجام کار پس از دریافت خدمت توسط مشتری به متخصص مربوطه پرداخت میشود.
دیدار: سامانه مدیریت مشتریان (CRM) دیدار به کسب و کارهای کوچک و متوسط کمک می کند که با بهبود کیفیت، پیگیری و ارتباط با مشتری علاوه بر افزایش ضریب تبدیل مشتری بالقوه به مشتری بالفعل، فروش مجدد و رضایت مشتریان خود را افزایش دهند و با استفاده از گزارشات دیدار، هزینهکرد تبلیغات و کارایی کارمندان و محصولاتشان را بهبود دهند. دیدار به طور کلی ابزاری برای جذب و ارتباط با مشتری است. این سرمایهگذاری با مشارکت شرکت توسعه کارآفرینی بهمن صورت گرفته است.”
پرسش: “نوآفرین چطور از همافزایی سهامداران خود بهره میبرد؟”
پاسخ:” سهامداران نوآفرین مهمترین نقطه قوت این صندوق هستند. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نقش ویژهای در تشکیل صندوق نوآفرین و حمایتهای اجرایی از آن ایفا نموده است. استارتاپها میتوانند با حضور در سبد نوآفرین از مزایای ارتباط با این نهاد کلیدی بهرهمند گردند. حضور بانک ملت در مجموعه سهامداران نوآفرین، این صندوق را برای بسیاری از کارآفرینان به ویژه فعالین حوزهی فینتک جذاب نموده است. ایرانسل نیز سبب شده است دشواری ارتباط با یک اپراتور که برای بسیاری از کسبوکارها رویاست، در نوآفرین به واقعیت بپیوندد. شرکت توسعهوکارآفرینی بهمن نیز با سابقهای درخشان در صنعت سرمایهگذاری جسورانه، تجربه فعالیت در این حوزه را برای ذینفعان نوآفرین به ارمغان آورده است”
- پرسش: “مسیر پیش روی نوآفرین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟”
پاسخ: “اگرچه به گواه فعالان زیست‌بوم کارآفرینی کشور، فعالیت نوآفرین در مدت زمان کوتاه از شروع به کار صندوق تاثیرگذار بوده، اما برای رسیدن به اهداف اولیه مورد نظر سهامداران راهی طولانی در پیش است که نیازمند استمرار حمایت این نهادها خواهد بود. نوآفرین در نظر دارد فعالیت خود را در 3 بخش ادامه دهد:
- سرمایهگذاری مستقیم و همسرمایهگذاری با سایر فعالین اکوسیستم
- ارائه خدمات مشاوره مالی و ارزشگذاری به کسب و کارها
- مشارکت در تاسیس صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه بورسی
صندوق نوآفرین به توسعه ارتباطات خود با بازیگران اکوسیستم کارآفرین کشور و اجرای پروژههای سرمایهگذاری به صورت مشترک نگاه ویژهای دارد. این مهم در آییننامه سرمایهگذاری مجموعه نیز نمود دارد. مشارکت در سرمایهگذاری استارتاپها از طریق سرمایهگذاری در شتابدهندهها، مراکز رشد، صندوقهای پژوهش و فناوری با منابع محدود مالی، استارتاپ استودیوها و مراکزی از این دست از دیگر اهداف نوآفرین است.”
نقش نوآفرین در اکوسیستم کارآفرینی
